راز خطرپذیری نوجوانان چیست؟
پروژه آسان راز خطرپذیری نوجوانان چیست؟
«اسكینر» از دیوار معدن متروكه ای آویزان بود كه صدای خودرویی كه به آن سمت می آمد، به گوش او و دوستش رسید. آن ها به سرعت از دیوار خویش را بالا كشیدند، بر روی مسیر باریكی آغاز به دویدن كردند، از دیوار دیگری پایین پریدند و با گذر از سیم های خاردار، خویش را به بیرون از محوطه رساندند. تعقیب و گریز بخشی از اوقات فراغت این دو پسر ۱۵ ساله را پر می كند. چشم آن ها همیشه دنبال ساختمان های نیمه كاره و پروژه های رهاشده است تا علاوه بر اینكه هیجان مواجهه با خطر را تجربه كنند، بتوانند حرفی برای گفتن در جمع دوستانشان داشته باشند. به گزارش پروژه آسان به نقل از خبر آنلاین، در اغلب موارد، علم با خطرپذیری نوجوانان و ماجراجویی های آن ها مانند دردسری بزرگ برخورد می كند كه جامعه و والدین چاره ای جز پذیرش و تحمل آن ندارند؛ اما عصب شناسان دیدگاه دیگری دارند. مطالعات «اما تلزر»، عصب شناس دانشگاه كارولینای شمالی نشان داده است حدودا همه بزرگ ترها در هر سطح علمی و ارتباطی كه فكرش را بكنید، نمی توانند هیچ نكته مثبتی را در رفتار نوجوانان تأیید كنند. او می گوید: «رفتارهای نوجوانان بسیار پیچیده تر از سركشی و خطرپذیری است و جنبه های مثبت و منفی بسیاری دارد كه بعنوان یكی از مهم ترین آن ها می توان به ارزش های اجتماعی اشاره كرد». اغلب نوجوانان بیشتر از بزرگ سالان از خطر استقبال می كنند؛ این خطرپذیری گاهی می تواند به قیمت جان آن ها، صدمه های جسمی و روحی طولانی مدت یا قانون شكنی تمام شود. بررسی ها و آزمون های بالینی انجام شده طی دهه های گذشته نشان داده است این ریسك ها می توانند گاهی اجتماعی و گاهی مثبت (هیجان ناشی از ورزش) باشند و جالب تر اینكه هر یك از این رفتارها تأثیر متفاوتی روی مغز فرد خواهد گذاشت. اینكه نوجوانان چگونه با خطر كنار می آیند، بسیار حائز اهمیت است. به كمك عصب شناسی رفتارهای مخاطره آمیز آن ها می توان قوانینی برای نوجوانانی وضع كرد كه بدون داشتن گواهینامه رانندگی كرده اند یا اعمال خشونت آمیز مرتكب شده اند. علاوه بر این محققان می توانند با درك روشی كه مغز نوجوانان برای ارزیابی خطر به كار می گیرد، ظهور بیماری هایی مانند شیزوفرنی یا افسردگی را كه اغلب در این سن خودی نشان می دهند، پیش بینی كنند. معترضان موجه آمار نشان داده است نوجوانی دوره خطرناكی است. نرخ مرگ ومیر در بین نوجوانان ۱۵ تا ۱۹ساله، ۳۵ درصد بیشتر از نوجوانان ۱۰ تا ۱۴ ساله است. در این دوره، رفتارهای مخاطره آمیز نوجوانان در خیلی از موارد جان آن ها را تهدید می كند؛ مرگ به علت جراحات ناشی از تصادف بزرگ ترین علت مرگ ومیر در نوجوانان سراسر جهان است. خودآسیبی و دیگر اعمال خشونت آمیز هم درصد قابل توجهی را به خود اختصاص می دهند. كشیدن سیگار، مصرف نوشیدنی های الكلی و كم تحركی هم می تواند سلامتی فرد را طی سال های آتی تحت الشعاع قرار دهد. نظریه های اولیه روی عدم تعادل حاكم بر مغزهای در حال رشد تاكید داشتند؛ اما عصب شناسان امروزی مغز نوجوانان را به خودرویی تشبیه می كنند كه ترمز بریده و مرتب شتاب بیشتری می گیرد. آمار نشان داده است این شتاب به مفهوم خطرپذیری بی قاعده نیست. از میان ۴۵ هزار نوجوان آمریكایی، ۶۱ درصد تا سن ۱۷ الی ۱۸ سالگی لب به سیگار نزده و ۲۹ درصد دیگر هیچگاه به سراغ مشروبات الكلی نرفته بودند. امروزه خیلی از عصب شناسان معتقدند رشد متفاوت سیستم عصبی در نوجوانان به مفهوم عدم تعادل در مغز آن ها نیست. آن ها می گویند نوجوانی دوره بسیار حساسی است؛ اما نه به این دلیل كه مشكلی برای مغز نوجوانان وجود دارد. عصب شناسان هم اكنون روی ریسك های اجتماعی و اثر آن ها بر رفتار جوانان تمركز كرده اند؛ بعنوان مثال تجربه پشتیبانی از یك دوست یا ابراز علاقه به دیگری را در نظر بگیرید كه می تواند بار روانی زیادی را به نوجوان تحمیل كند. زندگی اجتماعی پژوهش ها طی سال های اخیر نشان می دهند چطور مؤلفه های اجتماعی می توانند روی خطرپذیری نوجوانان اثر بگذارند. «لورنس استینبرگ»، روان شناس دانشگاه تمپل در فیلادلفیا درحالی كه از نوجوانان می خواست یك بازی ویدئویی را انجام دهند، از ام آرآی عملكردی (fMRI) برای تصویربرداری از امواج مغزی آن ها بهره برد. داوطلبان طی این بازی اتومبیل رانی می بایست از ۲۰ چراغ قرمز طی تنها ۶ دقیقه عبور می كردند. تعدادی از داوطلبان تا سبز شدن چراغ صبر می كردند؛ اما عده ای دیگر با نارنجی شدن چراغ از چهارراه می گذشتند و گاهی تصادف می كردند. مشاهدات استینبرگ نشان می داد زمانی كه نوجوانان به تنهایی مشغول بازی هستند، ریسك پذیری آن ها حدودا با متوسط ریسك پذیری بزرگ سالان برابر است؛ اما زمانی كه به آن ها می گویند دوستانشان شاهد این بازی هستند، به شكل معناداری ریسك پذیرتر می شوند. مطالعات تلزر هم نشان داده است احساس حضور دوستان و تماشاچی بودن آن ها سبب می گردد منطقه پاداش در مغز نوجوانان فعال تر شود؛ اما حضور مادران، فعالیت منطقه كنترل شناختی را در مغز بیشتر می كند. مطابق این آزمون ها نوجوانانی كه دچار محرومیت بوده یا صدمه های روحی و جسمی دیده بودند، بیشتر از دیگران ریسك می كردند. بررسی های بعدی تلزر نشان می داد تأیید شدن توسط گروه دوستان در جهت مثبت هم بسیار حائز اهمیت است. نوجوانانی كه طی بازی امتیازهای خویش را اهدا كرده و با لایك های مختلف از جانب دوستان خود حمایت می شدند، بیشتر از دیگران تمایل به اهدای مجدد آن ها داشتند. جالب است بدانید همان سیستمی كه سبب می گردد نوجوانان خطرپذیرتر شوند، آن ها را به سمت پذیرش ریسك های مثبت می برد. فعالیت مغزی بیشتر در «جسم مخطط شكمی» به خصوص زمانی كه با افزایش تعداد گیرنده های دوپامین همراه باشد، فرد را به فرایند پاداش گرفتن حساس تر می كند. مطالعات تلزر نشان داده است نوجوانانی كه فعالیت جسم مخطط شكمی در آن ها با تصمیم برای اهدای امتیاز یا پول بالاتر می رود، ریسك پذیری پایین تری دارند و در طول زمان كمتر به افسردگی مبتلا می شوند. دردسرسازها تلزر در مطالعه ای كه سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) آغاز كرد، از تعدادی از دانش آموزانی كه به علت رفتارهای خشونت آمیز از مدرسه اخراج شده بودند، خواست درحالی كه در دستگاه ام آرآی عملكردی (fMRI) دراز كشیده اند، با دیدن حروف گوناگون روی صفحه، كلیدی را فشار دهند. در این آزمون حرف X استثنا بود و در پس زمینه تصاویری از گروه های نوجوانان دیده می شد. بررسی نتایج نشان می داد این دانش آموزان با دیدن تصاویر مثبتی در مورد نوجوانان و جامعه بیشتر دچار اشتباه در فشردن كلید شده اند. تلزر احتمال می دهد سطح پایین قدرت كنترل این نوجوانان بر خود، ناشی از واكنش متفاوتی باشد كه نسبت به محرك های اجتماعی از خود نشان می دهند. منبع: هفته نامه نیچر، شماره ۵۵۴، صفحه ۴۲۶؛ ترجمه: محبوبه عمیدی ۵۴۵۴
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب