در یك مطالعه بررسی شد
نقش دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به جنایات جنگ 22 روزه غزه
پروژه آسان: در یک مطالعه نقش دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به جنایات جنگ 22 روزه غزه مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) پس از رخداد بیمارستان المعمدانی مقالات علمی فارسی با کلیدواژه «جنگ غزه» را منتشر نموده است، به این بهانه ایسنا نسبت به بازخوانی تعدادی از این مقالات اقدام نموده است که در ادامه به مقاله انتشار یافته در فصلنامه مطالعات حقوق عمومی در سال ۹۴ می پردازیم.
در ۲۷ دسامبر ۲۰۰۸ (هفتم دی ماه ۱۳۸۹) رژیم صهیونیستی با ۱۰۰ جنگنده به غزه حمله کرد. جنگ ۲۲ روز ادامه یافت و در این بین ۱۴۰۰ شهروند فلسطینی شهید و بیش از ۶ هزار نفر که بیشتر کودکان و زنان بودند، مجروح شدند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۲۷ برای نخستین بار جنگ تهاجمی (تجاوزکارانه) را جنایت بین المللی اعلام نمود. اگرچه نقش تعدادی از نهادهای حقوق بشری مانند عفو بین المللی و دیده بان حقوق بشر در انعکاس وقایع، ارتقای سطح آگاهی جامعه بین المللی و تبیین ضرورت اتخاد تصمیم مقتضی از طرف نهادهای بین المللی ذی ربط برای مقابله با عاملان و مرتکبان جنگ ۲۲ روزه غزه اهمیت زیادی دارد، تا حالا اقدام مؤثری از طرف سازمان ملل متحد و ارکان وابسته به آن در مورد این جنگ صورت نگرفته است.
بر همین اساس اسماعیل رجبی؛ دانش آموخته دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در مطالعه ای که تابستان سال ۱۳۹۴ با عنوان «نقش دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به جنایات رژیم صهیونیستی مقابل غزه (جنگ ۲۲ روزه)» در فصلنامه مطالعات حقوق عمومی پخش شده، این مساله را مورد بررسی قرار داد.
صلاحیت دیوان کیفری بین اللملی محدود به چهار گروه از جنایات با ماهیت حقوق بشر دوستانه است. «جنایت نسل کشی»، «جنایت مقابل بشریت»، «جنایت جنگی» و «جنایت تجاوز» همچون این جنایات هستند که ارتباط نزدیکی با حفظ صلح و امنیت بین المللی دارند.
رژیم صهیونیستی در جنگ ۲۲ روزه خود مقابل غزه دست به اعمالی زده که طبق قواعد حقوق بشردوستانه و حقوق بین المللی از مصادیق جنایت جنگی شمرده می شود. همچون عدم رعایت اصل تفکیک و حمله به غیرنظامیان و اموال غیرنظامی، استفاده از فلسطینیان به عنوان سپر انسانی و استفاده از سلاح های ممنوعه.
دیوان کیفری بین المللی اعمال زیر را جنایت جنگی اعلام می کند: حمله عمدی به جمعیت یا افراد غیر نظامی که در نبردها مشارکت مستقیم ندارند؛ دستور جابه جایی سکنه غیرنظامی؛ حمله به اموال و اشیای غیرنظامی مانند ساختمان ها، اشیاء، واحدها و وسایل نقلیه بهداری و پرسنل پزشکی، ساختمان هایی که برای مقاصد مذهبی، آموزشی، هنری، علمی یا امور خیریه استفاده می شوند و نیز بناهای تاریخی، بیمارستان ها و محلهای نگهداری بیماران و زخمیان.
جنگ ۲۲ روزه غزه واکنش های جهانی را نیز به همراه داشت. همچون اینکه دیده بان حقوق بشر در گزارش سال ۲۰۱۰ خود رژیم صهیونیستی را به استفاده از بمب های حاوی فسفر سفید و کشتار افراد غیرنظامی و نابودی املاک مردم و اماکن غیرنظامی و بی خانمانی خیلی از مردم غزه متهم کرد. شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز در قطعنامه خود حملات اسرائیل به غره را نقض جدی و فاحش حقوق بشر مقابل غیرنظامیان فلسطینی خواند. کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل نیز کاربرد سلاح ها و تجهیزات غیر معمول و کشتارهای هدفمند اشغالگران اسرائیلی و اقدام پیکارجویانه فلسطینیان در پرتاب راکت به سرزمین های اشغالی را محکوم نمود.
گروه های مختلف حقوق بشر در مناطق اشغالی نیز اقدام دولت «اولمرت» را محکوم و خواهان رفع محاصره غزه شدند. «فالک» گزارشگر ویژه سازمان ملل درگزارشی اعلام نمود که اسرائیل مرتکب جنایات جنگی شده است. صلیب سرخ بین المللی نیز نقض فاحش حقوق بشردوستانه در غزه را تایید نمود.
سران کشورهای اتحادیه عرب طی نشست اضطراری در مصر بعد از حمله صهیونیست ها به غزه در سال ۲۰۰۹ قطعنامه ای صادر کردند و این رژیم را به عنوان یک رژیم اشغالگر به جرم کشتار فلسطینیان محکوم کردند و از شورای امنیت سازمان ملل خواستند تا با مسؤولیت خود در حوزه توقف تهاجم اشغالگران اسرائیلی، لغو محاصره غزه و حفظ جان و حقوق مردم غزه درچارچوب حقوق بین الملل اقدام نماید.
اتحادیه اروپا نیز در نشست ۲۸ ژانویه ۲۰۰۹ ضمن ابراز نگرانی از وخامت اوضاع انسانی در غزه و محکوم کردن شهرک سازی در سرزمین های اشغالی برمبنای مقررات بین المللی، خواهان توقف مناقشه و شهرک سازی ها شد.
گروه حقیقت یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل به ریاست ریچارد گلدستون هم در گزارش خود اعلام نمود: نیروهای رژیم صهیونیستی با نقض قوانین حقوق بشردوستانه بین المللی و حقوق بشری همچون کنوانسوین چهارم ژنو مرتکب جنایات جنگی شده اند و تعدادی از اقدامات آنان حتی ممکنست مصداق جنایت مقابل بشریت باشد. ولی در نهایت این گزارش با وتوی آمریکا روبه رو شد. در صورتیکه می توان به نامه دیده بان حقوق بشر به مقامات رژیم صهیونیستی درباره ی چگونگی کاربرد فسفر سفید توسط نیروهای رژیم صهیونیستی در غزه و پاسخ رژیم صهیونیستی به آن اشاره نمود. مقامات رژیم صهیونیستی ارائه پاسخ دقیق به دیده بان را به یافته های گروه تحقیق تشکیل شده توسط خود رژیم صهیونیستی منوط کردند که به نحوی تایید اصل ماجرا شمرده می شود.
پس از جنگ ۲۲ روزه در سال ۲۰۰۹ گروههای حقوق بشری اسرائیلی، فلسطینی و بین المللی ضمن محکوم کردن حملات، درصدد شکایت از نیروهای اشغالگر برآمدند و موضوع شکایت حمله گسترده و نقض مکرر حقوق بنیادین انسانی و راکت پراکنی مقابل حماس و ساختن سپر انسانی توسط صهیونیست ها بود.
به طور کلی علاوه بر واکنش دولت ها اقدام برخی سازمان های بین المللی غیر دولتی فعال در حوزه حقوق بشر در امتداد حقیقت یابی درباب جنگ اخیر غزه و انعکاس جهانی حقایق، ابعاد گسترده ای داشت، ولی در این بین با وجود سفارش کشورها و فشار افکار عمومی عملکرد ارکان سازمان ملل متحد تامل برانگیز است. چونکه در طول این زمان این جنایت نادیده گرفته شد و اقدام جدید و مؤثر از طرف این مراجع خصوصاً شورای امنیت انجام نشد.
بر اساس این مقاله مسؤولیت اولیه برخورد با جنایات رخ داده در آن جنگ بر عهده نهادهای مسؤول رسیدگی به جنایات است و باید از ظرفیتهای حقوق کیفری بین المللی بهره برد تا واکنش های بازدارنده ای برای برقراری عدالت منطقه ای در این جغرافیا اتفاق بیفتد.
در این مقاله پنج الگو جهت استفاده از ظرفیتهای حقوقی کیفری بین المللی مطرح شده است: «ارجاع وضعیت غزه به دیوان کیفری بین المللی»، «اعمال صلاحیت دیوان بوسیله توافقنامه پذیرش صلاحیت»، «اعمال صلاحیت از راه پیوستن دولت فلسطین به دیوان کیفری بین المللی»، «تشکیل یک دادگاه بین المللی اختصاصی در مورد جنایات غزه» و «توسل به اصل صلاحیت جهانی در حقوق کیفری بین المللی».
همچنین در این مقاله عنوان شده است که مؤثرترین راه اعمال صلاحیت دیوان کیفری بین المللی نسبت به وضعیت غزه، پذیرفتن اساسنامه و عضویت فلسطین در دیوان است. دیگر دولت ها نیز بوسیله اعمال صلاحیت جهانی می توانند نیروهای رژیم صهیونیستی را که مسؤول شناخته می شوند، مورد تعقیب و محاکمه و مجازات قرار دهند یا نسبت به استرداد آنها اقدام نمایند. همین طور نهادهای بین المللی باید زمینه مقابله با بی کیفری جنایت کاران جنگی در جنگ ۲۲ روزه غزه را بوسیله دیوان کیفری بین المللی و یا تشکیل دادگاه های بین المللی ویژه فراهم آورند.
منبع: پروژه آسان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب