چالش های آموزش مجازی برای خانواده ها
امروزه به دلایلی مانند شیوع چشم گیر کروناویروس آموزش مجازی در خانواده ها بیشتر و ملموس تر از قبل قابل تجربه کردن است؛ برای اینکه می تواند تأثیرات مثبت و منفی تربیتی و آموزشی فوری بر روند و مناسبات خانوادگی داشته باشد. در کنار آن خانواده یکی از کانون های مهم شکل گیری هویت و شخصیت فرد است و هرگونه تغییر در کارکردهای آن می تواند عواقبی برای تک تک اعضا بوجود آورد.
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، لازم است چالش ها و فرصت های آموزش مجازی شناخته شود تا خانواده ها بتوانند سازوکارهای مناسبی جهت تقویت فرصت ها و اصلاح چالش ها به کار گیرند.
برخی از فرصت های آموزش مجازی در خانواده ها شامل پی بردن به ارزش و نقش بی همتای معلم توسط والدین، مشارکت و نظارت بیشتر خانواده ها در زمینه آموزش و یادگیری دانش آموزان، افزایش سواد رسانه ای خانواده ها، توجه به کاربرد فضای مجازی برای آموزش و تعدادی از نتایج منفی آن شامل تحمیل بار مالی به خانواده برای تهیه گوشی و نت خصوصاً در خانواده های نابرخوردار، وابستگی روانی و لطمه های جسمی و روانی بجهت استفاده زیاد از تبلت و گوشی، افت تحصیلی تعدادی از دانش آموزان، و درگیری و تعارض بین اعضای خانواده است.
خانواده پایه بنیادین اجتماع، سلول سازنده زندگی انسان، خشت بنای جامعه، کانون اصلی حفظ سنت ها، هنجارها و ارزش های اجتماعی، شالوده استوار پیوندهای اجتماعی و روابط خویشاوندی و کانونی برای بروز و ظهور عواطف انسانی و پرورش اجتماعی است. آنچه در خانواده اهمیت دارد، توجه به ارزش ها خصوصاً ارزش های تربیتی، خانوادگی و اجتماعی است.
از سوی دیگر، تکنولوژی های جدید ارتباطی همچون فضای مجازی با رشد گسترده خود، تغییرات بسیاری را در ارزش ها و کارکردهای خانواده به وجود آورده است. در این بین مسئله اساسی، آگاهی از مشکلات و فرصت های آموزشی و تربیتی آموزش مجازی و چگونگی بهره گیری اثربخش از آنست. از طرف دیگر، نیاز بیش از پیش مردم به آموزش، دسترسی نداشتن آنها به مراکز آموزشی، کمبود امکانات اقتصادی، کمبود آموزشگران مجرب، و هزینه های زیادی که صرف آموزش می شود، متخصصان را بر آن داشته است که به کمک فناوری های اطلاعات، روش های جدیدی برای آموزش ابداع کنند که هم اقتصادی و با کیفیت باشند و هم بتوان با بهره گیری از آنها، بطور هم زمان جمعیت کثیری از فراگیرندگان را تحت آموزش قرار داد که آن همان آموزش مجازی است.
آموزش مجازی با خاصیت هایی چون نبود ارتباط چهره به چهره و اجتماعی (نداشتن شخصیت انسانی و برقرار نشدن ارتباط کافی با مخاطب خود)، نبود ارتباط کلامی و کمبود درک واکنش ها در ارتباطات غیرکلامی (در ارتباط عادی و چهره به چهره احساسات درونی افراد در چهره، حالات صورت و صدای آنها آشکار است) و نظایر این ها از آموزش های حضوری با خاصیت هایی چون حضور فیزیکی در کلاس برای درک موقعیت و تجربه مستقیم (کسب تجربه عمیق نیازمند حضور مستقیم در یک موقعیت است و باید چالش ها و فرصت های آنرا تجربه نمود. در بعضی آموزش ها خصوصاً برای دانش آموزان دوره ابتدایی چنانچه حضور مستقیم نباشد، درک دقیق آن مسائل برای دانش آموزان سخت خواهد بود) و نظایر این ها متمایز می شود.
از سوی دیگر، تغییر سبک یادگیری از آموزش حضوری به مجازی سبب دخالت تعداد بیشتری از اعضای خانواده در امر یادگیری شده و به این ترتیب، مسئولیت بیشتری بر دوش آنها قرار گرفته است. خانواده یکی از اساسی ترین و مهم ترین پایه های آموزش مجازی است و فضایی که اعضای خانواده در خانه به هنگام آموزش مجازی به وجود می آورند، در پروسه یاددهی- یادگیری و برنامه ریزی صحیح آموزشی تأثیرگذار است.
در کنار نیروهای مدرسه، خصوصاً معلمان هر کلاس، خانواده بعنوان یاریگر نظام آموزش وپرورش می تواند تسهیل کننده وضعیت تحصیلی فرزندان و در وضعیت فعلی (آموزش غیرحضوری) بسترساز تحقق پروسه آموزش مجازی در خانه باشد. این در صورتی محقق می شود که شرایط و فضای خانوادگی بطور همه جانبه امن باشد.
در صورتی که فضای خانواده امن و سرشار از آرامش نباشد، بچه ها نمی توانند در کلاس های برخط (آنلاین) حضور فعال یابند و آموزش ناقص می ماند. علاوه بر این ها ترغیب دانش آموزان، خصوصاً دانش آموزان دوره ابتدایی، به یادگیری مطالب به شیوه مجازی و متقاعد کردن آنان برای حضور فعال و توجه کافی به کلاس درس مجازی، که از وظایف اعضای خانواده است، کاری به نسبت دشوار می باشد.
در صورتی که والدین شاغل باشند، شرایط برای آموزش مجازی و برخط دشوارتر خواهد شد؛ چونکه کنترل و خودمدیریتی برای دانش آموزان ابتدایی کمی مشکل است. بنابراین، آموزش سواد رسانه ای در اینجا لازم بنظر می رسد.
از دیگر سو، ابزارهای آموزش الکترونیکی این مزیت را دارند که کارکنان می توانند آنها را به صورت فردی و گروهی یاد بگیرند و به کمک فناوری های آموزش الکترونیکی هر کاری را در هر زمان و مکانی که مناسب باشد، انجام دهند؛ بیاموزند که فناوری امکان آموزش در مکان های مختلف را برای کارکنان فراهم می آورد و دسترسی آنان به مطالب آموزشی را ممکن می سازد. همچنین، از هزینه های اضافی آوردن مربی یا فرستادن کارمندان به بیرون از شهر برای فراگیری برنامه های آموزشی جلوگیری می کند.
با وجود تمام مزایای آموزش های الکترونیکی و در صورتیکه انتظار می رفت این آموزش ها بطور کامل جایگزین آموزش های سنتی صرف شوند، نتایج تحقیقات نشان میدهد که این نوع آموزش ها نیز محدودیت های خاص خودرا دارند و به مشکلاتی چون نبودِ تعامل انسانی مناسب، تأخیر در بازخورد، تعویق در یادگیری غیرهم زمان و کمبود انگیزش برای خواندن مواد الکترونیکی برخط دچارند. در پاسخ به این مشکلات لازم است مسئولان آموزش وپرورش کشور، مدیران و معلمان و اولیاء در جهت کاهش تأثیرات منفی این عوامل تمهیدات مناسبی بیندیشند.
فرصت های آموزش مجازی برای خانواده ها
- پی بردن به ارزش و نقش بی همتای معلم توسط والدین
-مشارکت و نظارت بیشتر خانواده ها در زمینه آموزش و یادگیری دانش آموزان
- افزایش سواد رسانه ای خانواده ها، توجه به کاربرد فضای مجازی برای آموزش
- حس آرامش و امنیت در امتداد سلامتی فرزند
- تحقق عدالت آموزشی بوسیله گسترش دسترسی به دامنه وسیعی از محتوای الکترونیکی در آموزش مجازی
- انتخاب آزادانه ساعات آموزش در کنار خانواده
- فعالیت بیشتر دانش آموزان خجالتی و کمرو در فضای مجازی
- کم شدن رفت و آمدها و صرفه جویی در زمان و هزینه ها
- انعطاف پذیری در یادگیری (استفاده بیشتر از جلوه های بصری و صوتی فیلم، نرم افزارهای شبیه سازی و... )
- دسترسی به کلاس های مختلف بدون محدودیت مکانی
چالش های آموزش مجازی برای خانواده ها
- تحمیل بار مالی به خانواده جهت تهیه گوشی و نت، خصوصاً در خانواده های نابرخوردار
- شرمنده شدن برخی والدینی که توان تهیه وسایل ارتباط الکترونیک را ندارند
- وابستگی روانی و لطمه های جسمی و روانی به جهت استفاده زیاد از تبلت و گوشی
- افت تحصیلی تعدادی از دانش آموزان به سبب کم سواد و یا بی سواد بودن والدین
- درگیری و تعارض بین اعضای خانواده به جهت حضور زیادشان در فضای مجازی و کمتر شدن ارتباط چهره به چهره
- نگرانی از ضعف آموزشی دانش آموزان در مقایسه با آموزش حضوری
- ضعف در مهارت های اجتماعی و رودررو
- تعمیق کمتر یادگیری در فضای مجازی مخصوصاً برای دانش آموزان دبستانی در مقایسه با آموزش حضوری
- کمبود دانش چگونگی استفاده از فضای مجازی توسط تعدادی از والدین
- سستی تعدادی از دانش آموزان در درس خواندن و انجام دادن وظایف تحصیلی
- نگرانی والدین از یادگیری کامل فرزندان
- تسلط نداشتن تعدادی از معلمان به نرم افزارها و سخت افزارهای مورد نیاز جهت تدریس در فضای مجازی
- انجام گرفتن تکالیف دانش آموز توسط اشخاص دیگر و امکان تقلب در فضای مجازی
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، در ادامه این مطلب که توسط محسن کردلو، دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی تهران نگارش و در شماره اول سال ۱۳۹۹ مجله رشد مدرسه فردا به چاپ رسیده آمده است: باتوجه به شیوع و تداوم پاندمی ویروس کرونا در زمان حال و لزوم آموزش مجازی، بنظر می رسد چالش ها و فرصت های آن بیشتر از قبل ملموس شده است. بنابراین، ضرورت دارد با برنامه ریزی درست و دقیق از قبل به فکر چاره هایی چون تولید محتوای الکترونیکی، آموزش سواد رسانه ای به معلمان، دانش آموزان و اولیاء، تجهیز نرم افزاری برنامه شاد و افزایش امکانات آن چون ارسال فیلم، ارائه رایگان اینترنت به معلمان و دانش آموزان و نظایر این ها در جهت حذف چالش ها باشیم؛ برای اینکه آموزش تعطیل بردار نیست.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب