تقلب ممنوع زعفران با هوش مصنوعی اصالت سنجی می شود
پروژه آسان: مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی باتوجه به اهمیت راهبردی محصول زعفران از اجرای طرح پژوهشی درباب اصالت سنجی زعفران با هوش مصنوعی و ایجاد ارزش افزوده از ضایعات بُنه زعفران آگاهی داد.
زعفران به عنوان یک گیاه دارویی با ارزش، یکی از قدیمی ترین و گران ترین ادویه های جهان است که از جایگاه ویژه ای در میان محصولات صنعتی و صادراتی ایران برخوردار می باشد. قیمت بالای این محصول باعث شده تا به شیوه های مختلف توسط افراد سودجو مورد تقلب قرار گیرد.
تولید مثل این گیاه که فاقد بذر است، بوسیله تکثیر ساقه زیر زمینی یا بُنه صورت می گیرد. از طرفی ایران تولید کننده و صادرکننده حدود ۹۰ درصد زعفران دنیا به حساب می آید و از آنجائیکه بنه های با وزن کمتر از ۶ گرم در سال اول توان گلدهی ندارند سالانه مقدار زیادی از بنه های ریز با وزن کم بصورت ضایعات از زنجیره ایجاد ارزش افزوده حذف می شوند. این مساله برای کشور ما بعنوان بزرگترین تولید کننده زعفران جهان اهمیت ویژه ای دارد و باید برای ایجاد ارزش افزوده از آن اقدامات اساسی صورت گیرد.
به گزارش روز دوشنبه ایرنا از وزارت علوم، حال با عنایت به اهمیت استراتژیک محصول زعفران برای کشور، مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی بوسیله تعامل با تولید کنندگان و فعالان صنعت زعفران و شناخت نیازها و خلاء های موجود، پژوهش های کاربردی و در خور توجهی را در این حوزه انجام داده است.
تشخیص تقلبات زعفران با استفاده از هوش مصنوعی
عبدالله ملافیلابی عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی در این حوزه اظهار داشت: زعفران همیشه مورد توجه افراد سودجو برای کسب منافع از تجارت پر رونق این محصول بوده است. این افراد بطور معمول برای کاهش هزینه های تولید با استفاده از مواد آلی و معدنی مختلف، دست به تقلب زده و زعفران های رنگ شده تقلبی و یا بصورت مخلوط با زعفران خالص باکیفیت و کمیت نامناسبی بسته بندی و به بازار عرضه نموده و سلامت مردم را نیز به خطر می اندازند.
وی بیان کرد: زعفران به طور معمول توسط افزودن مواد با منشأ گیاهی همچون خامه هایی که توسط چوب برزیلی، چوب صندل و با رنگ های مصنوعی (مثل تارترازین) رنگ شده اند، مورد تقلب قرار می گیرد.
ملافیلابی افزود: افزودن اندام های مواد گیاهی مشابه با زعفران چون زریر، گل کافشه (کاجیره یا گلرنگ)، کاسبرگ گل همیشه بهار، کاکل ذرت رنگ کرده، پرچم های زرد بعضی گل ها، زردچوبه، میخک، ریشه گندم رنگ زده، ریشه پیاز معمولی که با جوهر رنگ می شود، خاک سرخ و نیز رشته های پخته شده گوشت گاو و مرغ و غیره همچون تقلبات دیگر در این محصول به شمار می روند.
وی با اشاره به اینکه در حوزه شناسایی و تشخیص زعفران های اصیل از تقلبی پژوهش های مختلفی صورت گرفته است افزود: روش به کارگیری تکنیک های هوش مصنوعی و یادگیری عمیق یکی از تازه ترین راهکارها در این حوزه به حساب می آید.
مجری این طرح تحقیقاتی اضافه کرد: سایر روش های شناسایی شامل واکنش های رنگی، بررسی های میکروسکوپی، کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) و کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) می باشد که روش HPLC بعنوان مؤثرترین روش در این حوزه به حساب می آید.
وی ضمن اشاره به این که یکی از با اهمیت ترین تقلبات زعفران رنگ آمیزی خامه زعفران با رنگ های مصنوعی و طبیعی در طیف های نارنجی و قرمز رنگ می باشد اظهار داشت: هدف اصلی ما از اجرای این طرح تحقیقاتی، شناسایی تقلبات رنگی در محصول زعفران ایرانی و اصالت سنجی آن با استفاده از روش های کامپیوتری پردازش تصویر و هوش مصنوعی مبتنی بر یادگیری عمیق می باشد که بعنوان متد جدیدی با دقت بالای ۹۵ درصد برای تشخیص و شناسایی زعفران غیر اصیل رنگ شده پیشنهاد شده است.
وی اظهار داشت: اقدام مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی برای مقابله با این تقلبات شامل استفاده از تکنیک هوش مصنوعی مبتنی بر یادگیری عمیق و پردازش داده های تصویری است که از این طریق مشخصه های زعفران اصیل شناسایی شده و از زعفران تقلبی تمیز داده می شود. در استفاده از این تکنیک هیچ قسمتی از زعفران ضایع نمی گردد، همین طور نیاز به تجهیزات خاص آزمایشگاهی نیز نبوده و به سرعت پروسه شناسایی زعفران با دقت بالا انجام می گیرد.
ملافیلابی اظهار نمود: برای توسعه این طرح تحقیقاتی کاربردی در آینده نزدیک محققین این طرح در نظر دارند با طراحی سیستم هوشمند قابل نصب بر روی موبایل، امکان شناسایی زعفران اصیل از زعفران تقلبی را برای همگان میسر کنند.
ایجاد ارزش افزوده از ضایعات بُنه زعفران
عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی نیز در مورد اهمیت اجرای طرح تحقیقاتی «تأثیر روش های مختلف استخراج بر ترکیبات موثره بُنه زعفران» بیان کرد: مطالعات نشان داده است که درصد سبز شدن، تعداد برگ ها و درصد گل های تولیدی در گیاه زعفران تابع قطر بُنه ها است. بدین جهت برای کشت، بنه های درشت انتخاب می شوند و در نتیجه سالانه شاهد ضایعات قابل توجهی از بنه های ریز و با وزن کم در تولید زعفران کشور هستیم.
جواد فیضی با اشاره به اینکه استفاده مؤثر از این ضایعات و بازگرداندن آن به چرخه ایجاد ارزش افزوده در اقتصاد کشور از اولویت بالایی در سرمایه گذاری برخوردار می باشد اظهار داشت: با عنایت به وسعت بالای سطح زیر کشت زعفران در استان خراسان و این که زمین زیر کشت زعفران باردیگر قابل کشت برای این محصول نیست، در آینده ای نه چندان دور با بحران افزایش ضایعات بنه ریز زعفران مواجه خواهیم بود.
وی با تکیه بر این که عدم توجه به این آینده پژوهشی موجب هدر رفت سرمایه ها می شود افزود: مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی درحال اجرای طرح تحقیقاتی شناسایی روش های مختلف استخراج ترکیبات موثره زعفران است که تولید نشاسته از ضایعات بنه زعفران و نیز استخراج ساپونین و عصاره با قدرت آنتی اکسیدانی بالا همچون دستاوردهای این طرح تحقیقاتی به حساب می آید.
عضو هیأت علمی گروه پژوهشی ایمنی و کنترل کیفیت مواد غذایی مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی ذی نفعان دستاوردهای این طرح تحقیقاتی را وزارت جهاد کشاورزی، واحدهای تولیدی زعفران و کشاورزان دانست و اضافه کرد: آگاهی از ترکیبات موثره تشکیل دهنده بنه زعفران و استفاده از ترکیبات مفید آن، استفاده مجدد از بنه های ریز و کاهش ضایعات آنها و ایجاد ارزش افزوده از بُنه های ضایعاتی همچون با اهمیت ترین کاربردهای اجرای این طرح تحقیقاتی است
منبع: پروژه آسان
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب