اعلام برنامه های نوری از هدفمندسازی یارانه های آموزشی تا بازطراحی صندوق ذخیره فرهنگیان
به گزارش پروژه آسان برنامه «یوسف نوری» برای وزارت آموزش و پرورش دولت سیزدهم منتشر گردید.
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، در مقدمه برنامه گزینه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش آمده است که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نقشه جامع علمی کشور، نقشه مهندسی فرهنگی کشور و سایر اسناد بالادستی تعلیم و تربیت همچون سیاست های کلی ابلاغی تحول در آموزش و پرورش، حاصل تلاش چندین ساله دانشمندان و نخبگان، صاحب نظران و خبرگان تعلیم و تربیت، استادان دانشگاه ها و حوزه های علمیه و دست اندرکاران نهادهای قانونی کشور بوده که طراحی، تدوین و تصویب شده و از اعتبار بالایی برخوردار می باشند.
در دو سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند ملی برنامه درسی تمام راهبردها و راهکارهای مبتنی بر اصول، مبانی و ارزش های اسناد و حتی رهنامه تحول بنیادین آموزش و پرورش به صورت عرضی و طولی در رابطه با آرمان ها، مبانی و اهداف سند است اما به سبب غفلت های صورت گرفته در آموزش و پرورش هنوز بدنه آموزش و پرورش آن طور که مورد انتظار است نمی دانند سند تحول چیست؟ بنابراین مدرسه صالح و معلم طراز انقلاب اسلامی و معلم تمدن ساز و معلم به مثابه مربی و... باید به درستی تبیین و آموزش داده شوند.
در صورتی که اصطلاحات و واژگان این سند به درستی تبیین شود، جلوی ابهامات، تفسیرها و اقدامات سلیقه ای و موازی کاری ها و برخوردهای سلیقه ای دولت ها در عرصه تعلیم و تربیت را خواهد گرفت، فرسودگی نظام آموزش و پرورش کشور و ایجاد تحول با عملیاتی کردن سند تحول بنیادین قابل تحقق و مشاهده خواهد بود.
مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم، نیروی انسانی را بزرگترین سرمایه کشور دانسته اند و تعلیم و تربیت را رکن اصلی تمدن سازی معرفی کردند. این بیانیه هم در جهت تمدن سازی بر سه عنصر کلیدی «تربیت و مسئولیت پذیری جوانان کشور»، «جایگاه علم و پژوهش» و «خودسازی، جامعه سازی و تمدن سازی» استوار است و روح حاکم بر این سه نکته کلیدی توجه ویژه به نظام تعلیم و تربیت و مشخصا آموزش و پرورش بوده و تضمین تحقق هفت سفارش انتهایی بیانیه هم مشروط به تحول بنیادین در نظام آموزشی و تربیتی کشور است.
در این برنامه همینطور اشاره شده است که به رغم گام های بلندی که در چهار دهه گذشته بخصوص تصویب سیاست های کلی و سند تحول بنیادین، برای بازسازی نظام تعلیم و تربیت کشور و استوارسازی آن بر پایه اندیشه های ناب اسلامی و آرمان ها و نگاههای انقلاب اسلامی برداشته شده است، همچنان فرهنگ و تربیت کشور ما در جهت پاسخگویی به نیازهای اساسی و گره گشایی مشکلات اجتماعی با صدمه ها و چالش های جدی مواجه بوده و هست. روشن است در گام دوم انقلاب اسلامی، نظام آموزش و پرورش نمی تواند با روش های کنونی به اهداف اسناد فرادستی دست یافته و به جایگاه ترسیم شده در سند چشم انداز ۱۴۰۴ برسد. برای خروج این نظام از روش های سلیقه ای و منسوخ در دولت سیزدهم نیازمند برنامه های راهبردی و عملیاتی مبتنی بر اسناد فرادستی تحول بنیادین، نیروهای تخصصی، خلاق، متعهد و انقلابی است. این برنامه چارچوبی برای نیل به آموزش و پرورش طراز جمهوری اسلامی ایران در دولت انقلابی (سیزدهم) این مهم می باشد.
رویکردهای آموزش و پرورش دولت مردمی ایران قوی
۱. ارتقای امر حاکمیتی آموزش و پرورش در تراز نظام جمهوری اسلامی ایران
۲. دستیابی به عدالت تربیتی
۳. مدرسه محوری و استقرار مدرسه صالح
۴. خروج از نظام برنامه درسی تک ساحتی و تربیت مبتنی بر ساحت های شش گانه تربیت
۵. ارتقای شأن و جایگاه معلم
نشانگرهای وضعیت مطلوب
۱. ارتقای عدالت تربیتی و افزایش دسترسی افراد جامعه به خدمات آموزش و پرورش مجانی و با کیفیت
۲. آماده سازی همه ساحتی کودکان و نوجوانان به منظور زندگی طیبه ی فردی، خانوادگی و اجتماعی
۳. افزایش مشارکت اجتماعی-تربیتی اولیا، معلمان، نهادهای دولتی و عمومی، مردمی و غیردولتی برای بهسازی آموزشی و پرورشی
۴. ارتقای فزاینده موقعیت آموزشی و تربیتی در منطقه، جهان اسلام و جهان
توصیف وضعیت موجود
۱. ضعف دسترسی به آموزش مجانی و با کیفیت
۲. بازماندگی از تحصیل ۱۷ درصد از افراد مشمول دوره متوسطه دوم
۳. عدم دسترسی ۱.۲ میلیون دانش آموز به خدمات آموزش و پرورش مجازی در دوره کرونا
۴. تحصیل بیشتر از ۱۴ درصد از دانش آموزان کشور در مدارس غیردولتی شهریه ای
۵. پایین بودن میانگین معدل آزمون های نهایی دوره متوسطه دوم (متوسطه نظری: ۱۲.۵؛ متوسطه فنی و حرفه ای ۷.۴۵
۶. نیاز شدید ۳۰ درصد از دانش آموزان به توانمندسازی در رابطه با آسیبهای اجتماعی
۷. تقلیل مشارکت و ضعف مشارکت پذیری
۸. سهم ۴ درصدی مدارس هیئت امنایی
۹. سهم ۳۰ درصدی خیرین در تعهدات مدرسه سازی وزارت آموزش و پرورش
۱۰. رتبه پایین ایران در آزمون های بین المللی دانش آموزی (از جمله رتبه ۴۸ از ۵۸ کشور شرکت کننده در آزمون علوم پایه چهارم و رتبه ۵۰ از ۵۹ کشور شرکت کننده در آزمون ریاضی هشتم در تیمز - ۲۰۱۹؛
۱۱. چالش نیروی انسانی (کسری، مازاد، ورودی و فرآیند انتخاب معلمین، میانگین دریافتی معلمین)
چرخش های تحول آفرین
۱. از تضمین صرف دسترسی به خدمات آموزشی به تضمین آموزش و پرورش با کیفیت برای همه؛
۲. از آموزش متکی بر انباشت اطلاعات به تقویت آموزش های مهارتی و کاربردی در همه ساحت های تربیتی؛
۳. از تصمیم گیری متمرکز دولتی به افزایش تصمیم سازی و تصمیم گیری اجتماعی و مردمی؛
۴. از یکسان نگری مدیریتی - آموزشی به تنوع و نوآوری در الگوهای مدیریتی و برنامه های آموزشی و پرورشی؛
۵. از مشارکت صرفاً مالی خانواده ها به مشارکت چندوجهی اجتماعی - تربیتی خانواده ها، مردم و نهادهای دولتی و عمومی و غیردولتی؛
۶. از مدرسه انتفاعی به مدرسه غیرانتفاعی؛
۷. از شأن اجرایی مدیر و معلم به مشارکت جویی فعال فرهنگی تربیتی ایشان.
چالش های نظام آموزش وپرورش
چالش اول: ناکارآمدی نظام حکمرانی آموزشی کشور
عامل اول: بخشی نگری در امر آموزش و پرورش
راهبرد: ارتقای آموزش و پرورش به مثابه امر حاکمیتی ودغدغه ملی با حضور همه بازیگران و ارکان
راهکارها: ۱. سازماندهی و عرضه خدمات وزارت خانه ها و سازمان های دولتی و عمومی کشور به مدارس با هماهنگی تسهیل گرانه وزارت آموزش و پرورش با تقسیم کار و تدوین قوانین و مقررات لازم (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، سازمان مدیریت برنامه و بودجه)
۲. بازطراحی فعالیت ها و رویه های آموزشی و پرورشی مدارس در کمک مسئولانه به حل مسائل اجتماعی ملی و محلی با ابلاغ مقررات لازم میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، وزارت کشور)
عامل دوم: تمرکزگرایی شدید وزارت آموزش و پرورش
راهبرد : مردمی سازی نظام حکمرانی آموزش و پرورش
راهکارها: ۱. متناسب سازی تدریجی ساختار مدارس دولتی و غیردولتی با الگوی» هیئت امنایی غیرانتفاعی با امکان سنجی الزم متناسب با سیاست ها و اسناد کلان و تاکید بر اعمال نظارت حاکمیتی در قالب آموزش مجانی و مدیریت شورایی مرکب از معلمان، نمایندگان اولیا، نمایندگان مدیریت محلی، نمایندگان نهادهای فعال مذهبی و انقلابی بدون سودبری شخصی ذی ربطان برای پیاده سازی الگوهای متنوع و بهینه مدیریتی و آموزشی و تربیتی با فراهم کردن شرایط نما نام سازی مدارس به صورت مجتمعی یا شعبه ای و مدیریت یکپارچه و پشتیبانی از آنها با استفاده از ظرفیت نذر و وقف و خیریه و خدمات و کمک های داوطلبانه و امکان واگذاری و بهره برداری از کالبد و امکانات مدارس دولتی با اولویت مناطق حاشیه شهر و محروم در عین حفظ مالکیت و راهبری و نظارت دولت از راه اصلاح قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی و آئین نامه توسعه مشارکت های مردمی به شیوه مدیریت هیات امنایی میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورایعالی آموزش و پرورش)
۲. تقویت قاعده گذاری، حمایت و نظارت محلی و نقش آفرینی فعال خانواده ها و فرهنگیان با بازطراحی شوراهای استانی و منطقه ای آموزش و پرورش با اصلاح قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش در استان ها، شهرستان ها و مناطق کشور (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش).
۳. تسهیل راه اندازی و فعالیت قانونی نهادهای صنفی و علمی معلمان با به رسمیت شناختن شأن و حق کنش گری و اظهارنظر تخصصی آنها در ساختارهای سیاستگذاری و تصمیم سازی حوزه آموزش و پرورش رسمی و عمومی برای دفاع قانونمند از حقوق فرهنگیان و کمک به بهبود کیفیت و عدالت آموزشی و پرورشی با تدوین قوانین و مقررات لازم (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، وزارت کشور، معاونت حقوقی ریاست جمهوری)
عامل سوم: تداخل ساختاری و مأموریتی در سیاستگذاری و نظارت فرا وزارت خانه ای
راهبرد: یکپارچه سازی و هماهنگی سیاستگذاری و برنامه ریزی نظام آموزشی
راهکارها: ۱. اجرایی سازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به صورت تمهیدی با همکاری همه دستگاه ها و نهادهای ذیربط با تکمیل و ترمیم این سند در قالب ماده واحده مصوب شورایعالی انقلاب فرهنگی، تدوین لوایح قانونی مورد نیاز بعنوان پشتوانه حقوقی و تمهید و تأمین استلزامات زیرساختی، ساختاری، فرآیندی، انسانی، محتوایی و مالی و اشاعه و فرهنگ سازی اقناعی آن در بین ذیربطان (میان مدت شورایعالی آموزش و پرورش و وزارت آموزش و پرورش).
۲. ارتقای اثربخشی شورایعالی آموزش و پرورش با اجرای کامل قانون تشکیل شورایعالی آموزش و پرورش و آئین نامه اجرایی آن و طراحی نظام ارتباطی شورا با سایر نهادهای تصمیم گیر ذیربط و موظف کردن دبیرخانه آن به رصد و پایش شاخصهای پیشرفت تعلیم و تربیت کشور جهت کمک به راهبری و تصمیم سازی آموزشی و پرورشی در قالب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (میان مدت - شورایعالی آموزش و پرورش).
عامل چهارم: ضعف جلوگیری از فساد در ساختارها و سازوکارهای وزارت آموزش و پرورش
راهبرد: صیانت از سلامت اداری و اقتصادی وزارت آموزش و پرورش و حذف بسترهای فسادزا کشور
راهکارها: ۱. اتخاذ تدابیر لازم برای مدیریت تعارض منافع نیروهای انسانی وزارت آموزش و پرورش در تمامی موارد همچون اتحاد ناظر و منظور، اشتغال همزمان، سهامداری و مالکیت، استفاده از رانت اطالعاتی، قرارداد با کارکنان دولت و تأسیس و اداره مدرسه غیردولتی و برقراری شفافیت با عرضه گزارش عمومی، برخط و به روز از موارد الزم نظیر مجوزها، قراردادها و گزارش مالی شرکت ها، سازمان های وابسته و تمام مدارس در سامانه شفافیت وزارت آموزش و پرورش با تدوین قوانین و مقررات لازم (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش)
۲. بازطراحی ساختار وزارت آموزش و پرورش متناسب با زیرنظام های شش گانه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و تقویت زیرساخت های تنظیم گری، نظارت، کوچک و چابک کردن وزارت خانه و واحدهای تابعه با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و هوشمندسازی خدمات و فرآیندها و حذف واحدهای زائد واسط میان ستاد وزارت خانه و مدرسه و کاهش نیروهای ستادی غیرضرور (میانمدت - وزارت آموزش و پرورش).
۳. بازطراحی صندوق ذخیره فرهنگیان و اساسنامه آن برای تقویت بنیه مالی فرهنگیان شاغل و بازنشسته و رفع مشکلات معیشتی آنها و ارتقای شفافیت و رفع تعارض منافع و تعیین وضعیت حقوقی آن با اجرای بند ک ماده ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۰(کوتاه مدت - وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری).
چالش دوم: جهت گیری های ضدعدالت در آموزش و پرورش
عامل اول: توزیع نامتوازن و غیرهدفمند یارانه های آموزشی دولت
راهبرد: تحقق آموزش رایگان
راهکارها: ۱. هدفمندسازی یارانه های آموزشی همچون با تخصیص سرانه حمایتی به مدارس دولتی خاص نظیر سمپاد و نمونه دولتی حداقل معادل هزینه کرد دانش آموزان مدارس دولتی و جهت دهی این مدارس به سمت مخاطبان اختصاصی با اصلاح قوانین و مقررات(میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورایعالی آموزش و پرورش)
۲. جهت دهی تدریجی مؤسسان مدارس غیردولتی موجود و افراد متقاضی ذیصلاح به سمت تبدیل وضعیت یا راه اندازی مدرسه با الگوی هیئت امنایی غیرانتفاعی (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورایعالی آموزش و پرورش)
عامل دوم: غلبه رویکرد خصوصی سازی در وزارت آموزش و پرورش
راهبرد: حاکم کردن رویکرد عدالت آموزشی-تربیتی در عین حفظ کرامت مردم کشور
راهکارها: ۱. تدوین و اعمال ملاحظات تضمین کننده دسترسی برابر همه به فرصت ها و توجه به تفاوت های محلی و جنسیتی و فردی آموزشی تربیتی در چارچوب پیوست های عدالت تربیتی در همه اقدامات و برنامه های وزارت آموزش و پرورش (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش)
۲. طراحی و اجرای بسته های عدالت آموزشی-تربیتی (تبعیض مثبت برای جامعه هدف نظیر مناطق روستایی، محروم و مرزی و حاشیه شهرها با استفاده از ظرفیت نهادهای ذیربط حاکمیتی و خدمات داوطلبانه مردمی و جهادی برای ایجاد فرصت دسترسی برابر به خدمات باکیفیت آموزشی و پرورشی دانش آموزان مشمول در عین حفظ کرامت و اقتضائات بومی و تربیتی و فراهم سازی زمینه شناسایی و هدایت استعدادها و علایق آنها با تاکید بر توانمندسازی و ارتقای انگیزشی نیروهای بومی (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش)
۳. استفاده از بستر مجازی بعنوان جبران و مکمل آموزش و پرورش حضوری از راه ایجاد زیرساخت واحد و یکپارچه حاکمیتی و ترغیب مؤسسات و افراد ذیصلاح و مشتاق عرضه خدمات و محتواهای آموزشی و تربیتی با تنظیم گری وزارت آموزش و پرورش به منظور توسعه فرصت های آموزشی و پرورشی ملی و بین المللی برای کودکان و نوجوانان و اولیاء با در نظر گرفتن پیوست تربیتی و فرهنگی لازم به منظور رفع تهدیدات فضای مجازی و با عنایت به اقتضائات دوره کرونایی و پساکرونا (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی ریاست جمهوری).
۴. تجمیع و به کارگیری همه امکانات و شرایط لازم برای شناسایی و هدایت استعدادهای برتر برای تقویت و فراگیرسازی اجرای طرح شهاب در همه مدارس میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، بنیاد ملی نخبگان)
چالش سوم: افت کیفی خدمات آموزشی و پرورشی
عامل اول: نارسایی زیرساخت ها و برنامه های کیفیت بخشی آموزش و پرورش
راهبرد۱: ایجاد زیرساخت های ارتقا و تضمین کیفیت خدمات آموزشی و پرورشی
راهکارها: ۱. بازطراحی برنامه درسی ملی بر مبنای اسناد تحولی آموزش و پرورش و بازتولید برنامه های درسی و اهداف دوره های تحصیلی کنونی و اجرای آن به منظور تحقق تربیت همه ساحتی با تاکید بر متناسب سازی حجم و محتوای کتب درسی و ساعات و روزهای آموزشی با توانمندی ها و خصوصیت های دانش آموزان، بهره گیری از روش های روزآمد و فعال و خلاق و بهره گیری از تجهیزات و تکنولوژی های جدید آموزشی و تربیتی در جهت اهداف کوتاه مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورایعالی آموزش و پرورش)
۲. پیاده سازی نظام ملی سنجش و ارزشیابی و پایش همه جانبه خدمات تربیتی و آموزشی دانش آموزان، معلمان و دانشجو معلمان و نهادهای آموزشی و پرورشی بر مبنای استانداردها و شاخصهای بومی با بازطراحی مرکز سنجش آموزش وزارت آموزش و پرورش و ایجاد سازمان ارزشیابی و تضمین کیفیت تعلیم و تربیت ذیل شورایعالی آموزش و پرورش با تدوین قانون و مقررات لازم(میان مدت - سازمان اداری استخدامی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، وزارت آموزش و پرورش)
۳. طراحی و پیاده سازی نظام جامع مشاوره و شناسایی و هدایت استعدادهای تحصیلی و شغلی و بازطراحی شاخه ها و رشته های تحصیلی بر مبنای آن و آمایش سرزمینی با رویکرد تربیت نیمه تخصصی با اصلاح برنامه درسی ملی و آئین نامه های مربوطه میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورایعالی آموزش و پرورش)
۴. اولویت بخشی به آموزش دوره های قبل از دبستان و ابتدایی بعنوان دوره های پایه در عملیاتی کردن برنامه های تحولی وزارت آموزش و پرورش و جهت دهی مضاعف منابع مالی و نیروی انسانی توانمند و با انگیزه برای تحقق اهداف آموزشی و پرورشی مرتبط میان مدت - سازمان مدیریت برنامه و بودجه، وزارت آموزش و پرورش، شورایعالی آموزش و پرورش).
راهبرد ۲: ارتقای توانمندی و انگیزه نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش بخصوص معلمان بعنوان نیروی فکری و فرهنگی جامعه
راهکارها: ۱. رتبه بندی معلمان در قالب اسناد تحولی آموزش و پرورش و نقش ویژه آموزشی و تربیتی ایشان با تدوین قوانین و مقررات لازم(میان مدت - وزارت آموزش و پرورش).
۲. تقویت کمی و کیفی دانشگاه فرهنگیان برای مدیریت واحد تربیت معلم با تمرکز بر دوره های تربیت مربیان و معلمان چندساحتی دوره قبل از دبستان و ابتدایی از راه تسهیل جذب اعضای هیئت علمی باصلاحیت و تأمین فضای فیزیکی و منابع مورد نیاز(میان مدت - وزارت آموزش و پرورش).
منبع: ezproject.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب