هشدار به محققان علوم پزشكی درباره نشست های فریبنده
کنفرانس های یغماگر دام های پنهان در لباس علم
به گزارش پروژه آسان، روزشمار هشدارهای علمی به محققان وارد مرحله ای تازه شده است. بررسی ها نشان می دهند که بعضی از کنفرانس هایی که ظاهری علمی دارند، در واقع دام هایی پرهزینه برای محققان جوان به شمار می آیند.
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، در سالهای اخیر، مساله ای به نام «کنفرانس های یغماگر» ذهن خیلی از محققان را به خود مشغول کرده است. این کنفرانس ها، در ظاهر بعنوان بستری برای عرضه پژوهش های علمی و تبادل ایده ها معرفی می گردند، اما در واقع هدف آنها سوءاستفاده از نیاز محققان به عرضه مقاله و کسب امتیاز پژوهشی است. آن چه این پدیده را خطرناک تر می کند، شباهت ساختگی این نشست ها با کنفرانس های معتبر علمی است؛ بطوریکه شناسایی آنها برای خیلی از محققان، بخصوص دانشجویان دکتری که تجربه کمتری دارند، روزبه روز دشوارتر شده است. این رویدادها، با ارسال دعوت نامه های گسترده و وعده های اغواگر، خیلی از محققان را بسمت خود جذب می کنند.
ضرورت بررسی این پدیده نه فقط به سبب زیان های مالی آن، بلکه به سبب صدمه های عمیق علمی و آموزشی است که بهمراه دارد. فقدان داوری علمی مناسب در این جلسه ها، سبب پذیرش و انتشار پژوهش هایی می شود که گاهی فاقد اعتبار علمی لازم اند. این اتفاق می تواند باعث گمراهی مخاطبان علمی و حتی تهدیدی برای سلامت بیماران باشد، زمانیکه نتایج نادرست چنین مقالاتی بعنوان شواهد علمی استفاده گردد. از طرف دیگر، افزایش شرکت در این کنفرانس ها می تواند به افت کیفیت کلی ارتباطات علمی منجر شود و فاصله بین علم معتبر و محتوای ضعیف را کم کند. تمام این عوامل، لزوم شناخت بهتر این کنفرانس ها و راه های روبرو شدن با آنها را دوچندان می کند.
در همین راستا، مسعود عیسی خواجه لو، پژوهشگر گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی در دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در یک یادداشت فنی، تلاش نموده با نگاهی دقیق، خصوصیت های این نشست ها را عرضه نموده و نتایج شرکت در آنها را بخصوص برای محققان علوم پزشکی و دانشجویان دکتری، خاطرنشان سازد.
محقق با تأکید بر منابع موجود، گزارش ها، تجربه های مستند و تحلیل های علمی، تصویری روشن از ماهیت و عملکرد این کنفرانس ها ارایه کرده است.
بر اساس این یادداشت، کنفرانس های یغماگر، تأثیرات منفی گسترده ای بر فرایند تحقیقات علمی، بخصوص در حوزه پزشکی، دارند. همچون این تأثیرات میتوان به تضعیف اعتبار نتایج علمی واقعی، اتلاف منابع مالی محققان و صدمه به اعتماد عمومی به نتایج علمی اشاره نمود. بخصوص زمانیکه پژوهش های بی کیفیت در این جلسه ها بدون بررسی دقیق منتشر می شوند، امکان دارد حتی در تصمیم گیری های درمانی پزشکان تاثیر بگذارند.
افزون بر این، کنفرانس های مورد اشاره فشار مالی سنگینی به محققان وارد می کنند، بخصوص دانشجویان دکتری که با بودجه محدودی روبه رو هستند. این هزینه ها شامل حق ثبت نام بالا، هزینه های سفر و اقامت است که در نهایت بدون هیچ موفقیت علمی معتبر هدر می رود. حضور در این جلسه ها نه تنها بی فایده است، بلکه امکان دارد با بازپس گیری مقاله یا خدشه دار شدن اعتبار دانشگاهی فرد، آثار منفی بلندمدتی بر جای بگذارد.
بررسی دقیق تر نشان میدهد که کشورهای درحال توسعه، هدف اصلی این کنفرانس های فریبنده هستند. در این کشورها، معمولا فشار بیشتری بر محققان برای چاپ مقاله و ارتقاء علمی وجود دارد و همین موضوع، زمینه را برای سوءاستفاده بیشتر فراهم می آورد.
بر این اساس، سفارش های اشتباه از جانب اساتید یا ناآگاهی دانشجویان از خصوصیت های کنفرانس های معتبر، می تواند به اتلاف وقت، انرژی و منابع پرارزش آنها بینجامد. در نتیجه، نیاز است که موسسات علمی و آموزشی راهکارهای مشخصی برای هدایت محققان جوان و افزایش سواد اطلاعاتی آنها تدوین کنند.
یادداشت فنی یاد شده، در فصلنامه «تصویر سلامت» انتشار یافته است؛ نشریه ای علمی-پژوهشی که زیر نظر مرکز تحقیقات مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز فعالیت می کند. این فصلنامه به انتشار مطالبی در حوزه مدیریت، سیاستگذاری و چالش های سیستم سلامت می پردازد و بستری برای معرفی دیدگاه ها و تحلیل های تخصصی دراین خصوص فراهم می آورد.
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب