لزوم ایجاد شبکه ملی مخترعان در کشور
یکی از اشکالات مخترعان، نبود شرایط یکسان ثبت اختراع به منظور پیشگیری از سرقت ایده ها و تعداد زیاد سازمان هایی است که مسئولیت پشتیبانی از نوآوری را برعهده دارند. بر همین اساس، کارشناسان این حوزه بر ایجاد شبکه ملی اختراعات با حضور سازمان های مرتبط ذیل شورایعالی انقلاب فرهنگی تاکید دارند.
به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، حقوق مالکیت معنوی و فکری (intellectual property یا intangible property) شامل اختراعات، نوآوری ها و نشان تجاری همچون حوزه هایی است که در حال حاضر از سهم به سزایی در اقتصاد کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه برخوردارست و در شاخص هایی همچون سود ناخالص داخلی، ایجاد اشتغال، عواید مالیاتی و اهمیت راهبردی سرمایه گذاری خارجی دارای جایگاه ویژه ای است.
طبق گزارش سازمان جهانی مالکیت فکری، ایران در سال ۲۰۲۱ در ثبت اختراعات رتبه بیست و یکم، در ثبت علایم تجاری رتبه سوم و در ثبت طرح های صنعتی که شامل اپلیکیشن ها و دستگاه های دارای نوآوری می شود، رتبه ۱۲ را کسب کرده است و در مجموع در مالکیت فکری در جایگاه یازدهم دنیا قرار دارد.
با این وجود حوزه نوآوری و اختراعات در کشورمان از مشکلات عدیده ای رنج می برد و به سبب نبود زیرساخت ها و عدم کاربردی شدن دستاوردهای فناورانه در بخش های مختلف همچون صنعت، تابحال به صورت شایسته نتوانسته است تأثیر خویش را در اقتصاد کشورمان نمایان سازد.
بر همین اساس با امیرعباس محمدی کوشکی سرپرست یک تیم دانشگاهی تسهیلگر و فعال در حوزه خدمات دهی به مخترعین و نوآوران کشورمان که به قول وی با همکاری دانشگاه های کشور و زیر نظر سازمان های جهانی شامل سازمان مالکیت فکری جهانی یا سازمان های جهانی در رابطه با حوزه پژوهش و فناوری در چندین رشته و شاخص کار می کند، در مورد برخی چالش های موجود در حوزه اختراعات و نوآوری به گفت و گو نشسته ایم.
وی در ابتدا در مورد این تیم دانشگاهی فعال در حوزه نوآوری و اختراعات می گوید: این تیم در واقع نماینده مسابقات جهانی معتبر زیر نظر سازمان مالکیت فکری جهانی و یک مجموعه تسهیلگر بمنظور شتابدهی و همینطور تهیه بستر و پلت فرم لازم برای نوآوران و مخترعان کشور و اتصال فعالان این حوزه به شبکه مخترعان دنیا و هماهنگی بمنظور حضور نوآوران و ایده پردازان کشورمان در مسابقات و جشنواره های معتبر جهانی شکل گرفته است.
کوشکی در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، اضافه کرد: این تیم همینطور با همکاری سازمان های ذیربط در کشورمان رزومه و اطلاعات اختراع و نوآوری هایی را که در بازار جهانی زمینه سرمایه گذاری دارند، معرفی و به سازمان های ذیربط جهانی ارسال می کند که ممکنست آن ایده و اختراع برای تجاری سازی و تبادل نوآوری از قابلیت تبدیل به پروژه ای مشترک بین دو مجموعه علمی و دانشگاهی از دو کشور برخوردار باشد.
وی افزود: ما همینطور رزومه و اطلاعات اختراع و نوآوری هایی را که در بازار جهانی زمینه سرمایه گذاری دارند، معرفی و به سازمان های ذیربط جهانی ارسال می نماییم که ممکنست آن ایده و اختراع برای تجاری سازی و تبادل نوآوری از قابلیت تبدیل به پروژه ای مشترک بین دو مجموعه علمی و دانشگاهی از دو کشور برخوردار باشد.
سرپرست این تیم فعال در حوزه خدمات دهی به مخترعان و ایده پردازان اظهار نمود: البته ما قبل از آن با تیم سازی و ثبت شرکت و مشاوره و معرفی مخترعان به مراکز رشد، بعنوان واحد فناور آنها را حمایت می نماییم.
وی در ادامه، با تاکید بر اینکه، خیلی از نوآوری ها و اختراعات در کشور می تواند دارای کاربرد در بخش های مختلف همچون بخش صنعت باشد، اضافه کرد: این درحالی است که برخی نوآوری ها و اختراعات چندین سال از ثبت اختراع و تهیه نقشه فنی آنها گذشته و حتی نمونه آنها هم تولید شده است.
کوشکی اضافه کرد: بعنوان مثال یک نوآوری ممکنست اولویت یک صنعت مثل صنعت نفت باشد و اگر یک سازمان اطلاعات اختراع را به مرکز مورد نیاز ارسال نماید و بتواند بین اینها شبکه سازی کند، دیگر مشکل واحد صنعتی و مخترع مرتفع می شود.
وی افزود: البته ما این ارتباط را با حضور در نمایشگاه هایی همچون نمایشگاه هفته پژوهش که با حضور مراکز دولتی برگزار می گردد ایجاد می نماییم و خیلی از این اختراعات معرفی و به سازمان های ذیربط متصل شدند، بعنوان مثال به تازگی پنج اختراع در حوزه آب و فاضلاب با شرکت های وابسته به وزارت نیرو بعنوان سرمایه گذار ارتباط گرفته اند.
کوشکی می گوید: این تیم فعال در حوزه خدمات دهی به مخترعان کشور، ارتباط بین شبکه مخترعان نوآور را در سراسر دنیا تسهیل کرده و همه ساله مخترعان را با خیلی از نمایشگاه ها و مسابقات جهانی که در حوزه اختراعات در دنیا همچون اکسپو دبی که توسط دولت امارات یا سایر نمایشگاه ها که از جانب سازمان مالکیت فکری یا فدراسیون مخترعان یا سازمان یونیدو برگزار می شود، آشنا می کند.
برگزاری برخی جشنواره ها و مسابقات نامعتبر
سرپرست این تیم فعال در حوزه شتابدهی نوآوران و ایده پردازان کشورمان در ادامه، یکی از معضلات فعلی حوزه اختراعات و نوآوری در کشور را برگزاری برخی جشنواره ها و مسابقات از جانب برخی شرکت ها و انجمن های بخش خصوصی می داند.
کوشکی یکی از علل اصلی وجود چنین مشکلی را عدم نظارت از جانب مراجع ذیربط می داند و می گوید: بعنوان مثال تعدادی دانشجو یک موسسه ثبت می کنند و با جلب نظر برخی از دانشگاه های مختلف و با تغییر حروف آخر عنوان بعضی از این نمایشگاه ها و مسابقات معتبر داخلی و خارجی و همینطور استفاده از لوگوی برخی سازمان ها و دادن وعده اعطای وام و حمایت مادی و معنوی به مخترعات، بدون مجوز لازم یک رویداد را برگزار می کنند که در اصل هدف آنها درآمدزایی است.
وی اضافه کرد: این افراد برای برگزاری این نمایشگاه ها که گواهینامه آنها هیچگونه اعتباری ندارد، با دریافت هزینه های زیاد ثبت نام از شرکت کنندگان و بدون داوری به آنها مدال اهدا می کنند.
حضور در مسابقات نامعتبر خارجی و احتمال سرقت ایده و اختراع
کوشکی در ادامه با اشاره به این که برخی شرکت ها و انجمن ها مخترعان را جهت شرکت در جشنواره ها و مسابقات خارجی دعوت می کنند، اضافه کرد: البته اگر مسابقات معتبر و زیر نظر یک سازمان شناخته شده و دولت آن کشور باشد، ایرادی ندارد. بعنوان مثال نمایشگاه و جشنواره هوا و فضانوردی و فناوری «تکنوفست استانبول» یک نمایشگاه معتبر است که هرساله از جانب بنیاد تیم فناوری و وزارت صنایع و فناوری ترکیه و با نظارت این کشور و با حضور بیشتر از ۱۵۰ کشور دنیا برگزار می گردد.
سرپرست این تیم فعال در حوزه شتابدهی نوآوران و ایده پردازان کشورمان می گوید: این درحالی است هنگامی که نمایشگاهی در حوزه اختراعات در کشورمان با حضور بعضی از شرکت های خصوصی خارجی برگزار می شود، یا برخی شرکت ها مخترعان را برای حضور در نمایشگاهی نامعتبر به خارج از کشور ببرند، ممکنست طرح و ایده مخترع و اطلاعات مخترع به آسانی به سرقت برود و در نهایت چیزی عاید مخترع نمی گردد.
وی اضافه کرد: این درحالی است که برخی مخترعان تنها ایده و اختراع خویش را در داخل کشور ثبت کرده اند و ممکنست اختراع آنها از جانب طرف های خارجی به سرقت رفته و بلافاصله تولید و تجاری سازی شود.
مخترعان پیش از شرکت در مسابقات داخلی اختراع و ایده خویش را ثبت کند
کوشکی در ادامه در مورد این که کسی که اختراع و نوآوری دارد چه اقدامی باید انجام دهد، اظهار داشت: باید در ابتدا این نوآوری خویش را در سازمان مالکیت فکری ایران بعنوان سازمان ثبت اختراع در سامانه به صورت آنلاین و غیرحضوری رجوع و صفحه خویش را با نام کاربری برای خود تشکیل دهد و اطلاع اختراع و نوآوری و مستندات نوآوری شامل اظهارنامه و نقشه ها را بارگزاری کند و مراحل داوری انجام می شود و در نهایت این نوآوری را می تواند به نام خود ثبت کند و حق ثبت اختراع را دریافت کند.
سرپرست این تیم فعال در حوزه شتابدهی نوآوران و ایده پردازان کشورمان اشاره کرد: مخترعان و نوآوران ایران باید قبل از شرکت در جشنواره یا نمایشگاه های داخلی و بین المللی حتما اظهارنامه اختراع خویش را در سامانه ثبت اختراع ثبت کنند. چونکه از هنگامی که اظهارنامه ثبت می شود، حق تقدم و اولویت با کسی است که نوآوری را ثبت کرده و فرد دیگری نمی تواند آن اختراع را با آن عنوان و مشخصات ثبت کند.
ضرورت توجه مخترعان به بند افشا اطلاعات در عقد قرارداد با موسسات ثبت اختراع
سرپرست این تیم دانشگاهی فعال در حوزه شتابدهی نوآوران و ایده پردازان کشورمان همینطور با بیان اینکه، مخترعان در مرحله بعد باید اختراع و نوآوری در سیستم پی سی تی (PCT international patent system) یا سیستم بین المللی اختراع ثبت کنند، اضافه کرد: ایران هم جزو کشورهایی است که در این عرصه حق ثبت دارد که البته به سبب برخی مسائل حقوقی یا از راه موسسات ثبت اختراعات انجام می شود یا خود مخترع هم با آموزش هایی که توسط سازمان مالکیت فکری داده می شود می تواند مراحل ثبت را انجام دهد.
کوشکی اشاره کرد: در عقد قرارداد با موسسات ثبت اختراع هم باید دقت شود که این مراکز دارای مجوز از سازمان مالکیت فکری ایران باشند و مخترعان قبل از عرضه اطلاعات و نقشه اختراع خود برای ثبت حتما باید با این موسسات بویژه در بند افشای اطلاعات قرارداد محکم ببندند.
وی اظهار داشت: برای ثبت یو اس پتنت (پایگاه ثبت اختراعات آمریکا USPT) هم خود معاونت علمی ریاست جمهوری حدود ۹۰ درصد هزینه ثبت را تقبل می کند و که مخترع باید به سایت این معاونت رجوع و درخواست داده و این معاونت برای ثبت اختراع یا به کانون پتنت معرفی می کند یا مواردی که مثلاً به دفتر مالکیت فکری وزارت علوم اعلام می کند.
اصلی ترین مشکلات ثبت اختراع در ایران
سرپرست این تیم تسهیلگر و فعال در حوزه شتابدهی نوآوران و ایده پردازان کشورمان در ادامه با اشاره به مشکلات حوزه اختراع و ثبت آن در کشور می گوید: اکنون نبود یک سازمان نظارتی برای آنها مشکل به وجود آورده است و مخترع نمی داند که بعد از ثبت اختراع طرح خویش را به کجا عرضه نماید، چگونه ثبت شرکت کرده و وارد مراکز رشد شود و مسیر لازم را بپیماید.
کوشکی می گوید: هر مجموعه سازمانی هم برای حمایت مخترع از یک شرایط خاص خود برخوردارست.
وی با بیان اینکه، یکی از اشکالات مخترعان نبود شرایط یکسان برای پذیرش مخترعان و تعداد زیاد مسیرها و سازمان هایی است که مسئولیت تایید نوآوری و اختراع را برعهده دارند اضافه کرد: بعنوان مثال طبق شرایط بنیاد ملی نخبگان، مخترع باید در ابتدا ثبت اختراع کرده و در جشنواره رویش شرکت و اگر رتبه اول تا سوم باشد، می تواند عضویت بنیاد ملی نخبگان را بدست آورد، در صورتیکه شرایط ثبت اختراع از جانب سازمان های مختلف هم متغیر است و در هر سازمانی شرایط یکسانی برای مخترعان وجود ندارد.
ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی به حوزه اختراعات ضروری است
سرپرست این تیم فعال در حوزه شتابدهی نوآوران و ایده پردازان کشورمان در مورد لزوم تمرکز یک سازمان و نهاد در حوزه ثبت و پشتیبانی از اختراعات و نوآوری ها یکی از نیازهای فعلی حوزه اختراعات در کشور را راه اندازی شبکه ای تحت عنوان شبکه ملی مخترعان دانست.
کوشکی می گوید: حوزه اختراعات هم اکنون نیازمند شبکه ای همچون فن بازار است که از جانب معاونت علمی و فناوری برای برگزاری رویدادهای نوآورانه در سراسر کشور به راه افتاده است.
وی اضافه کرد: با راه اندازی شبکه ملی مخترعان همه مسائل مربوط به پراکندگی رویدادهای در رابطه با حوزه نوآوری و اختراعات شامل ثبت اختراع و افشای اطلاعات، برگزاری رویدادهای داخلی و خارجی این حوزه و البته مجوزها ساماندهی خواهد شد.
کوشکی اظهار نمود: شورای عالی انقلاب فرهنگی باید این شبکه را با عضویت سازمان های ذیربط تشکیل داده و برای ارتباط مخترع با مراکز داخلی و سازمان های خارجی تنها یک شبکه وجود داشته باشد.
منبع: پروژه آسان
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب