ایران در قرن خشک قرار دارد بازچرخانی آب راه نجات بحران آبی پرهزینه
به گزارش پروژه آسان، رئیس دانشکده مهندسی عمران و آب دانشگاه شهید عباسپور اظهار داشت: اگر تنها ۵ تا ۱۰ درصد از بودجه های کلان آبرسانی به پروژه بازچرخانی آب اختصاص پیدا کند، نتایج بسیار مؤثرتری در حل بحران آب حاصل می شود.
به گزارش پروژه آسان به نقل از مهر، نعمت حسنی رئیس دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید عباسپور، در نشست خبری امروز اظهار نمود: هنگام انتخاب نام دانشکده، مقایسه ای با دانشگاه های داخلی و خارجی انجام شد. بیشتر دانشکده ها عنوان «عمران» یا «عمران و محیط زیست» داشتند، اما من اصرار داشتم که کلمه «آب» باقی بماند. پیشینه دانشکده نشان میدهد که پیش از ادغام با دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده آب وجود داشت و تمام رشته های آن با حوزه آب مرتبط بودند، همچون مهندسی آب و فاضلاب، مهندسی بهره برداری از سد و شبکه و مهندسی منابع آب.
حسنی اضافه کرد: بالاتر از ۸۰ درصد فارغ التحصیلان ما در وزارت نیرو مشغول به کار شده اند و خیلی از مسؤلان این وزارت خانه از دانش آموختگان دانشکده هستند. خود من هم از سال ۱۳۶۴ وارد وزارت علوم شدم و طی حدود ۴۰ سال فعالیت، همیشه خودرا «وزارت نیرویی» می دانستم. دو سال و نیم بعنوان استادیار در دانشگاه های کویت و ژاپن فعالیت کردم و عضو هیأت علمی وزارت علوم ژاپن بودم. در سال ۲۰۰۰ به ایران بازگشتم تا در خدمت کشورم باشم. تاکید من بر برگشت به کشور به این علت بود که با سرمایه مردم ایران تحصیل کرده ام و وظیفه دارم دانش و تجربه خودرا در خدمت ملت به کار بگیرم.
رئیس دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید عباسپور اشاره کرد: با وجود پیشرفت های ژاپن، ایران را وطن خود می دانم و حتی شعری را به ژاپنی و انگلیسی برای همکاران خارجی خود خواندم: «اگر ایران به جز ایران سرا نیست، من این ویرانسرا را دوست دارم؛ اگر آب و هوا دلنشین نیست، من همین آب و هوا را دوست دارم؛ خاک خشک صحرای ما را دوست دارم و فرهنگ افسانه ای مان را گرامی می دارم.»
حسنی ضمن اشاره به این که زمانیکه به ایران بازگشتم، حقوق من ماهانه ۵ هزار دلار بود و الان کمتر از ۶۰۰ دلار است، اما هیچ وقت از تصمیمم پشیمان نیستم و افتخار می کنم که در کنار همکاران خود خدمت می کنم، اضافه کرد: خیلی از همکاران و دوستان ما در سنین جوانی شهید شدند و مردم کشور با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کنند؛ وظیفه داریم تا حد توان این مشکلات را حل نماییم.
پیش بینی ها نشان میدهد شرایط آب کشور به مرور حادتر خواهد شد
رئیس دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید عباسپور، درباره ی بحران آب در کشور توضیح داد و اظهار داشت: یکی از مسایل حال حاضر کشور، مسئله کم بارشی است. از آغاز قرن بیست و یکم، در پروژه هایی که انجام دادیم و من خودم استاد راهنمای پروژه دانشجویی بودم، به این نتیجه رسیدیم که بارندگی ما که ۲۴۰ میلی متر در سال است، به مرور کاهش پیدا می کند و در آخر قرن بیست و یکم به ۱۸۰ میلی متر خواهد رسید؛ یعنی کاهش ۶۰ میلی متری معادل ۲۵ درصد کاهش بارندگی.
حسنی با اعلان اینکه در آغاز قرن بیست و یکم، ۴۰۰ میلیارد متر مکعب نزولات جوی داشتیم که به مرور کاهش پیدا کرد، اضافه کرد: نیاز آب شهری و صنعتی چیزی حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیارد متر مکعب است و بیشتر آب در کشاورزی استفاده می شود و بخشی هم هدر می رود که مجموعاً حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیارد متر مکعب می شود. پس بقیه این آب کجا می رود؟ متاسفانه، به علت وجود سه اقلیم تر، نیمه خشک و خشک در کشور، اقلیم تر ۳۰ درصد تبخیر، اقلیم خشک ۹۰ درصد و اقلیم نیمه خشک ۶۰ درصد تبخیر دارد.
وی تاکید کرد: از آنجائیکه دو قسمت کشور، در مناطق خشک یا نیمه خشک قرار دارد، ۷۰ درصد از این ۴۰۰ میلیارد متر مکعب تبخیر می شود؛ یعنی حدود ۲۸۰ میلیارد متر مکعب آب از دست می رود و نمی توانیم از آن نگهداری نماییم، مگر این که برنامه ریزی دقیقی داشته باشیم. اشتباه بعدی که مرتکب می شویم، در ارتباط با همین تبخیر است؛ منابع آب زیرزمینی ما از راه صدها هزار چاه مجاز و غیر مجاز برداشت می شود، که احتمالا بخش غیر مجاز آن بیشتر از بخش مجاز است.
رئیس دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید عباسپور، درباره ی بحران آب کشور توضیح داد و اظهار داشت: با روش های اشتباه کشاورزی، منابع آب زیرزمینی که داریم، به سطح زمین می آید و تبخیر می شود و این خود مشکل بزرگی برای کشور است. نیاکان ما در کنار سه دریای بزرگ زندگی می کردند که حالا یکی به کویر نمک، یکی به کویر لوت و یکی به کویر جازموریان تبدیل گشته است. این مناطق قبل تر دریا بوده اند و شهرهای بزرگ تاریخی مانند کاشان، اصفهان، کرمان، قم و یزد همگی در کنار دریا قرار داشتند.
ما در یک «قرن خشک» درحال زندگی هستیم
حسنی با اعلان اینکه آن دریاها خشک شده اند، توضیح داد: بعنوان مثال، شهر ری که پیش تر لب دریا بود، حالا دریای آن به دریاچه سلطان یا دریاچه نمک نزدیک قم منتقل شده است و تبخیر در کشور ما بسیار بالاست. نخستین نکته ای که بالاتر از نزدیک به ۲۰ سال بر آن تاکید کرده ایم اینست که ما با خشکسالی مواجه نیستیم، بلکه با یک قرن خشک روبرو می باشیم. باید به کودکان، مردم و مسئولان یاد بدهیم که در یک قرن خشک زندگی می نماییم و برنامه ریزی هایمان را بر این اساس انجام دهیم.
در پایتخت، حداقل حدود ۲۵ تا ۲۶ درصد آب بدون درآمد هدر می رود
وی ضمن اشاره به این که واحد سنجش آب در کشور ما لیتر نیست، بلکه قطره است، اظهار داشت: هر قطره آب اهمیت دارد و اگر شیر آب چکه می کند، باید حساس باشیم، چونکه همین قطرات می تواند جمع شود و اثر بزرگی داشته باشد. مسئله دیگر، اشتباهاتی است که مسئولان مرتکب می شوند. استفاده از لوله های متفرقه در شبکه های آبرسانی سبب بالاترین میزان هدررفت آب در کشور شده است. در پایتخت، حداقل حدود ۲۵ تا ۲۶ درصد آب بدون درآمد هدر می رود و بخش زیادی حدود ۱۵ درصد از آن نشت دارد. این عدد در کشور ۲ برابر است
کشور ژاپن حدود ۶ درصد هدررفت آب دارد
حسنی اضافه کرد: در خوزستان، بالای ۴۰ تا ۵۰ درصد آب تصفیه شده از شبکه ها خارج می شود. در مقایسه، پایین ترین میزان هدررفت آب در جهان متعلق به شهر توکیو با ۳.۹ درصد است و کل کشور ژاپن حدود ۶ درصد هدررفت دارد.
آبرسانی ما مشکل دارد / مشکل دریاچه ارومیه برداشت بی رویه از چاه ها است
رئیس دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید عباسپور با اعلان اینکه در ژاپن ۲۷ هزار کیلومتر لوله با اتصالات ضدلرزه و گارانتی ۱۰۰ ساله وجود دارد و این سبب کاهش نشت آب می شود اما در کشور ما، لوله های متفرقه و قدیمی بازهم استفاده می شوند، اضافه کرد: آبرسانی ما مشکل دارد و آب تصفیه شده نباید به این اندازه هدر رود. استفاده بیش از اندازه از چاه ها در مناطق مختلف سبب شده که رودخانه ها و حتی دریاچه ها بتدریج خشک شوند. نمونه بارز آن، دریاچه ارومیه است که بخش زیادی از مشکلات آن به برداشت بی رویه از چاه ها مرتبط می باشد.
۴۰۰ هزار کیلومتر لوله های آب ژاپن از چدن داکتیل است
رئیس دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید عباسپور، درباره ی وضعیت آبرسانی کشور اظهار داشت: کل کشور ژاپن حدود ۷۴۰ هزار کیلومتر لوله دارد که ۴۰۰ هزار کیلومتر آن از لوله های چدن داکتیل است. از این مقدار، ۹۳ درصد اتصالات مقاوم و ضدلرزه هستند و نشت نمی کنند. حدود ۲۴۲ هزار کیلومتر دیگر هم لوله های پی وی سی هستند. بنابراین، از ۷۳۰ هزار کیلومتر لوله کشور ژاپن، بخش عمده ای شامل لوله های چدن داکتیل و پی وی سی مقاوم است. پی وی سی هم معمولا در قطرهای کوچک و در مناطق صعب العبور استفاده می شود.
مشکل آبرسانی در کشور با لوله های فولادی که ۲۰ سال عمر مفید دارند
وی اضافه کرد: در کشور ما چه اتفاقی می افتد؟ آبرسانی شهری ما هم اکنون به بیلقان با لوله ای به قطر ۱۸۰۰ میلی متر انجام شده که در سال ۱۳۸۰ بهره برداری شده و در سال ۱۳۹۵ تعمیر اساسی شده است. حالا در سال ۱۴۰۴ خط لوله جدیدی وارد شده است. عمر این خط هنوز به ۲۵ سال نرسیده و همانطور که طبیعی است، هیچ لوله فولادی بیشتر از ۲۰ تا ۲۵ سال عمر مفید ندارد. با این وجود، ما باردیگر خط فولادی با قطر ۲۰۰۰ میلی متر کشیده ایم.
بسیاری از رودخانه ها به علت زدن چاه خشک شده اند
حسنی با تکیه بر این که ما از مردم می خواهیم صرفه جویی کنند و مدیریت مصرف صورت گیرد، اما مشکل اصلی آبرسانی است، اظهار داشت: نباید اجازه دهیم این مقدار آب تصفیه شده، به این شکل هدر برود. هر جا چاه زیاد باشد، بدانید که دیگر آبی در زمین باقی نخواهد ماند. این چاه ها سبب خشک شدن رودخانه ها شده اند. خیلی از رودخانه ها به علت چاه هایی که در موازات آنها زده شده، بتدریج خشک شده اند. حتی دریاچه ارومیه هم تحت تاثیر این چاه ها گرفتار مشکل شده است.
باید به کشاورزان شغل جایگزین داده شود
رئیس دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید عباسپور اضافه کرد: در مناطقی که برداشت بی رویه انجام شده و چاه های گوناگون حفر شده، حتی اگر هزاران متر مکعب آب هم به این مناطق تزریق نماییم، مشکل حل نخواهد شد. در این مناطق باید به کشاورزان مشاغل جایگزین عرضه شود. همچنین، افرادی که ویلا ساخته اند، باید رعایت نمایند و کسی حق ندارد چاه آب حفر کند. اگر این مسیر رعایت نشود، با مشکلات جدی در آینده روبرو خواهیم شد.
تاکید بر بازچرخانی آب / برخی صنایع مجبور شده اند آب خودرا از خلیج فارس تأمین کنند
به گفته وی، بازچرخانی آب یکی از روش هایی است که می توانیم در این شرایط از آن استفاده کنیم؛ به این معنا که آب را جمع آوری کرده و باردیگر به چرخه مصرف بازگردانیم. صنایع کلان ما هم اکنون مجبور شده اند از خلیج فارس آب بیاورند؛ هزینه تأمین هر مترمکعب آب از این طریق حدود ۴ تا ۵ دلار است، یعنی نزدیک به ۵۰۰ هزار تومان برای هر مترمکعب. این آب باید در پروسه آب شیرین کن، تصفیه و سپس از راه خطوط لوله و ایستگاههای پمپاژ منتقل شود که هزینه های بسیار بالایی دارد.
بازچرخانی آب راهکار واقعی بحران آبی کشور
وی ضمن اشاره به ضرورت تغییر نگرش در مدیریت منابع آبی کشور، اظهار داشت: هم اکنون ۵۶۰ تا ۵۸۰ هزار میلیارد تومان برای آبرسانی در پروژه شرق از دریاچه عمان سرمایه گذاری شده در صورتیکه اگر تنها ۵ تا ۱۰ درصد از این بودجه های کلان آبرسانی را به پروژه های بازچرخانی آب اختصاص پیدا کند، نتایج بسیار مؤثرتری حاصل می شود. در کشوری مانند ایران با بارش یک دهم ژاپن، بی توجهی به بازچرخانی آب به معنای تداوم بحران است.
۱۰ سال قبل پروژه مدیریت بحران مصرف آب به وزارت نیرو عرضه دادیم
رئیس دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید عباسپور ضمن اشاره به این که حدود ۱۰ سال پیش به وزارت نیرو پروژه مدیریت بحران مصرف آب در ۱۲ کلانشهر عرضه دادیم، اضافه کرد: ابتدا قیمت آب باید منطقی شود، سپس آب دوگانه مصرف شود. به نظام مهندسی فرمان داده شد که آب داخل خانه ها که مردم با آن دست می شویند یا حمام می روند، ابتدا در تانک ذخیره شود و یک گندزدایی ساده صورت گیرد تا جهت استفاده در فلاش تانک ها مناسب باشد. این کار صرفه جویی قابل توجهی در مصرف آب شهری بوجود می آورد.
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب